CHITTI1963.

గ్రామీణ జీవితంలో సంత అంటే ఒక జాతర లాంటిది. వారానికి ఒకసారి జరిగే సంతలో కూరగాయలు, వెచ్చాలు కొనుక్కోడానికి రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న సంత జరిగే ప్రదేశానికి వచ్చి, నెత్తి మీద బుట్ట, చేతిలో పదేళ్ల కూతురు కావమ్మని పట్టుకుని నడుచుకుంటూ, సంతలో ప్రతి దుకాణం తిరుగుతోంది యాదమ్మ. ప్రతీ వారం గ్రామంలో ఒక రోజు “సంత రోజు”గా జరుపబడుతుంది. ఆ రోజున చుట్టుపక్కల గ్రామాల ప్రజలంతా ఒకే చోటకి చేరి కొనుగోళ్ళు చేస్తారు. ఈ సంతలు మానవ మేళాలను పోలి ఉంటాయి — సరికొత్త వస్తువులు, మిత్రుల కలయిక, ప్రజల సందడి, చిన్న చిన్న సంతోషాలు అన్నీ అక్కడ కనిపిస్తాయి. ముఖ్యంగా సంతలో ఉన్న దుకాణాలు ఇవి సమాజ జీవన శైలికి ప్రతిబింబంగా నిలుస్తాయి. సంతలో ఎన్నో రకాల దుకాణాలు కనిపిస్తాయి. కొన్ని స్ధిరంగా ఉంటే, కొన్ని తాత్కాలికమైనవి. ముఖ్యంగా కనిపించే దుకాణాలు: కొత్తగా తీయబడిన దుంపలు, ఆకుకూరలు, మిరపకాయలు, టమోటాలు మొదలైనవి ఎరుపు, ఆకుపచ్చ రంగులతో కళకళలాడుతూ ఉంటాయి. చక్కెర, ఉప్పు, పెప్పర్, నూనె, సబ్బులు, అల్లాలు మొదలైన అవసరమైన దినసరి సరుకులు చిన్న చిన్న పొట్టిదుకాణాల్లో విక్రయిస్తారు. గ్రామీణ శైలిలో వేషధారణకి అనుగుణంగా చీరలు, షర్ట్లు, పంచెలు మ...

 * అంతిమ ఘడియల్లో నైతిక విజయం" "చనిపోయిన వాళ్లకి ఏం తెలుస్తుంది? కట్టెలతో కాలిస్తే ఏమిటి, కరెంట్ మీద దహనం చేస్తే ఏమిటి? మీ చాదస్తం ఏమిటీ?" — ఇలా అన్నాడు బ్రహ్మయ్య గారి దూరపు బంధువు రాజయ్య. "వద్దు బాబూ... నాన్నకు కరెంట్ అంటే భయం. లైట్ స్విచ్ వేయడానికి కూడా ఎప్పుడూ తడబడేవాడు. అలాంటి మనిషిని కరెంట్ మృతదహనానికి పంపించడం నాకు అస్సలు ఇష్టం లేదు..." అన్నాడు పెద్దకొడుకు రమణ, తలవంచుకొని. "మామూలు స్మశానం మన ఇంటికి చాల దూరం. అక్కడికి వెళ్లాలంటే ఖర్చు ఎక్కువ. పెద్దవాళ్ళు రావడం కష్టం. అక్కడ అంతసేపు ఉండలేరు, ఆతిథ్యం ఎలా చూస్తాం?" అంటూ కోపంగా రాజయ్య వాదించాడు. "పర్వాలేదు. రాలేని వారు రాకపోవచ్చు. కానీ కుటుంబ సభ్యులంతా వెళ్తాం," అన్నది సరోజ, బ్రహ్మయ్య గారి పెద్ద కూతురు. "రోజూ యూట్యూబ్‌లో చూస్తున్నాం… ఎవరో తెలియని వ్యక్తిని కూడా అలా బూడిద అయ్యే దృశ్యం చూస్తే కన్నీళ్లు ఆగడం లేదు. నాన్న గురించి ఊహించలేకపోతున్నాం అక్కా..." ఆమె మాటల్లోకి బాధ తళతళలాడింది. "నిజమే. చివరకు మిగిలేది బూడిదే. కానీ శాస్త్రం చెప్పిన విధంగా, తలకొరివి కొడుకు చేతి మీద చేయకపోతే...

 మరుగున పడ్డ కథ " ఏవండీ వినాయక చవితి ఉత్సవాలు వస్తున్నాయి. ఈసారైనా కనీసం నాలుగు ప్రోగ్రాములు కుదిరితే బాగుండు ను. కనీసం పండగ రోజుల్లో కూడా ఎవరు మీ ప్రోగ్రాం పెట్టించుకోవడానికి రావడం లేదు. ఇదివరకైతే ఎప్పుడూ ఖాళీ ఉండేది కాదు. వినాయక చవితి ,దసరా ఉత్సవాలు, దీపావళికి, కార్తీక మాసం సంక్రాంతి సంబరాలు, శివరాత్రి ఉత్సవాలంటూ ఇంచుమించుగా ప్రతిరోజు ఏదో ఒక ప్రోగ్రాం ఉండేది. ఏదో శాపం తగిలింది. కనీసం బతిమాలుతున్న ఎవరు ఈ ప్రోగ్రాం పెట్టించుకోవడం లేదు.  ఏమిటో ఈ రోజులు? కాలం మారిపోయింది ప్రాచీనమైన కళలన్నీ మరుగున పడిపోతున్నాయి. ఈ కళనీ నమ్ముకుని బతుకుతున్న మనలాంటి కుటుంబాలకి గడిచేది ఎలాగా? గతంలో ప్రతి ఏడాది మీ ప్రోగ్రామ్ తప్పనిసరిగా ఉండేది కదా పల్లిపాలెం వినాయక చవితి ఉత్సవాల్లో ,వాళ్లు పిలవకపోతేనే మీరే ఒక్కసారి వెళ్లి అడిగి వస్తే మంచిది కదా !అవసరం మనది అనీ చెప్పింది పతంజలి శాస్త్రి భార్య సుమతి.  "చూడండి పండగ పూట కనీసం పచ్చడి మెతుకులతోనైనా పిల్లల కడుపు నింపాలి కదా!. ఇంక అంతకంటే మీకు నేను ఏం చెప్పను?. మనం ఏదో సర్ది చెప్పుకుని పడుకుంటాం, పిల్లలు ఎలాగండి ?అని చెప్తున్న భార్య మాటలకి దుఃఖం వచ్...