పోస్ట్‌లు

2025లోని పోస్ట్‌లను చూపుతోంది

భూత యజ్ఞం

భూత యజ్ఞం అనేది సనాతన ధర్మంలో ఉన్న అయిదు ప్రధాన పంచ మహా యజ్ఞాలలో (Pancha Maha Yajnas) ఒకటి. ఈ యజ్ఞాలు గృహస్తుడిగా జీవించే వ్యక్తి నిత్య కర్తవ్యంగా నిర్వహించవలసిన సత్కార్యాలను సూచిస్తాయి. వాటిలో: • దేవ యజ్ఞం – దేవతల పూజ • పితృ యజ్ఞం – పితృదేవతలకు తర్పణాది కార్యక్రమాలు • ఋషి యజ్ఞం – వేదాధ్యయనము, గురు సేవ • మనుష్య యజ్ఞం – అతిథి సేవ, దానధర్మాలు • భూత యజ్ఞం – జంతువులు, పక్షులు, చిన్న జీవుల సేవ భూత యజ్ఞం అంటే ఏమిటి? "భూత" అంటే ఇక్కడ జీవరాశులు అన్న అర్థంలో వాడతారు – అంటే పశు, పక్షి, క్రిమికీటకాది జీవులు. భూత యజ్ఞం అనగా: "ఇతర జీవుల పట్ల కరుణతో, హింస లేకుండా, అవసరమైన ఆహారం, నీరు వంటి సహాయాన్ని అందించడం." భారతీయ సంప్రదాయంలో, మనుష్యులు ఈ భూమిపై ఒక్కరే కాదు. ఇతర జీవులంతా కూడా ఈ ప్రకృతి భాగస్వాములే. అందుకే, మన ఆహారం తయారీలోనైనా, మిగిలిన తినుబండారాలలోనైనా, ఏదో ఒక భాగాన్ని పక్షులకో, శునకాదులకు అర్పించే సంప్రదాయం ఉన్నది. భూత యజ్ఞం చేసేది ఎలా? భూత యజ్ఞం అనేది కొన్ని సాధారణ చర్యల ద్వారానే చేయవచ్చు: • ఇంటి వద్ద పక్షులకు తినుబండారాలు (ధాన్యాలు, నీరు) ఉంచడం • శునకాలు, పిల్లులు వంటి వీధి...

దేవుడి సొమ్ము

దేవుడి సొమ్ము  " రామా రెడ్డిగారు . మూడు సంవత్సరాల నుంచి ఇదే మాట! . ఏ ఏడాది శిస్తు పూర్తిగా ఇవ్వరు. ఇలాగైతే ఎలాగండి!  అంటూ కోపంగా అరిచాడు వినాయకుడి దేవాలయం ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆఫీసర్ హనుమంతరావు.  ఆ మాటలకు రామా రెడ్డి  నవ్వుతూ  పంటలు పండక పోతే ఏం చేయమంటారండి ! మేము మటుకు దేవుడు సొమ్ము ఉంచుకుంటామా! మీరు కూడా చూసి చూడనట్టు పోవాలి అన్నాడు.  సదరు  రెడ్డి గారికీ  ప్రతి ఏటా ఇదే మాట చెప్పడo అలవాటైపోయింది.  రెడ్డి గారి మాటలకి " ప్రతి ఏటా ఒక కారు మారుస్తున్నాడు. పిల్లల్ని హాస్టల్లో పెట్టి చదివిస్తున్నాడు. కానీ దేవుడు సొమ్ములు కట్టడానికి మటుకు పంటలు పండలేదు అంటున్నాడు  అని మనసులో బాధపడ్డాడు హనుమంతరావు.  ఆ గ్రామంలో వినాయకుడు దేవాలయం అది పురాతన మైనది స్వయంభు ఆలయం. రోజు వందలాది భక్తులు వచ్చి కోరిన కోర్కెలు తీర్చుకోడానికి మొక్కులు మొక్కుతుంటారు. ప్రతిరోజు అక్కడ గణపతి హోమం , నిత్య పూజలు, అన్నదానం జరుగుతూ ఉంటుంది.   ఎప్పుడో పూర్వకాలంలో ఎవరో భక్తులంతా కలిపి దానంగా 25 ఎకరాలు దేవుడికి ఇచ్చారు. ఆ భూమి అంతా ఆ ఊర్లో పలుకుబడి ఉన్న రెడ్డి  గారు కౌలు...

ఆ రోజుల్లో

ఉదయం ఎనిమిది గంటలు అయింది. నిండా పదేళ్లు కూడా లేని మనవరాలు "అమ్మ స్కూలుకు టైం అయిపోతోంది ! అని ఊరికే తొందర పెడుతుంది. వంటింట్లో చెమటలు కక్కుతున్న నా కూతురు వస్తున్నా ఉండవే! బయటికి గబగబా వచ్చి బాత్రూంలోకి పిల్లల్ని లాక్కుపోయింది. కాసేపు పిల్ల ఏడుపు తల్లి సముదాయింపు వెరసి తయారైన పిల్లనీ తీసుకుని తల్లి బయటికి వచ్చింది.  ఆ కాన్వెంట్ విద్యార్థిని చూస్తే ఆశ్చర్యమేసింది! స్కూలు యూనిఫామ్, మెడలో టై, స్కూల్ బ్యాడ్జి, కాళ్లకు బూట్లు సాక్సులు చేతికి స్కూల్ బ్యాగ్ , బ్యాగులో బరువైన పుస్తకాలు, పెన్సిల్లు రబ్బరు ఇరేజర్ పెట్టుకోవడానికి ఒక చిన్న పెట్టే, క్యారేజీ కి ఒక సంచి, నిండా నీళ్లతో ఒక వాటర్ బాటిల్, మధ్యలో స్నాక్స్ ఇది స్కూలుకు వెళ్లే విద్యార్థి అవతారం.  ఆ స్కూల్ బ్యాగ్ పైన రకరకాల బొమ్మలతో చాలా ఆకర్షణీయంగా ఉంది. " స్కూల్ బ్యాగ్ చాలా బాగుంది అన్న నా ప్రశంసకి సమాధానంగా మా అమ్మాయి ఏముంది నాన్న ప్రతి ఏటా కొత్త బ్యాగు కొనడమే అంది. మొత్తానికి తల్లి, పిల్ల నోట్లో అన్నం కుక్కి ఏదో మాయ మాటలు చెప్పి సందు చివర స్కూల్ బస్సు ఎక్కించి వచ్చింది. మా అమ్మాయి మొహం లో ఎంతో రిలీఫ్ కనబడింది. ఇంతకీ అది చదివ...

కుటుంబం

ఉదయం ఆరు గంటలు అయింది.  ఆ వృద్ధుల ఆలయంలో మైకు నుంచి విష్ణు సహస్రనామం శ్రావ్యంగా వినపడుతోంది.  ఒంటిమీద తెల్లటి బట్టలు వేసుకుని కాళ్లకు నల్లటి షూ తొడుక్కుని నుదుటన ఎర్రటి బొట్టు పెట్టుకుని సగం సగం నెరిసిన జుట్టుతోసుమారు యాభై ఏళ్ళ వయసు ఉన్న ఒక వ్యక్తి  ప్రతి గది లోకి తొంగిచూస్తూ అక్కడున్న వృద్ధులను ఆప్యాయంగా వరుసలు కలిపి పలకరిస్తున్నాడు.  "పెద్దమ్మ కాఫీ తాగావా! పెద్దనాన్న లేచావా! ఆరోగ్యం బాగుందా! మందులు వేసుకున్నావా! రాత్రి నిద్ర పట్టిందా! ఇలాంటి ప్రశ్నలతో ఆ వృద్ధులందరినీ పలకరించడం ఆయన దినచర్య. ఆ వృద్ధుల ఆలయంలో సుమారు యాభై గదులు ఉంటాయి. ప్రతిరోజు ప్రతి గదిని నిశితంగా పరిశీలించి బాగోగులు కనుక్కోవడం ఆయనకి ఇష్టం. తనకంటూ ఎవరు అయినవాళ్లు లేకపోయినా , అయినవాళ్లు ఉండి కొందరు, ఎవరూ లేకుండా ఆ వృద్ధుల ఆలయంలో చేరిన ప్రతి ఒక్కరిని తన బంధువు లాగే చూసుకుంటాడు . మర్యాదలు చేస్తాడు. కష్టం వస్తే తల్లడిల్లిపోతాడు. ఎవరికైనా అనారోగ్యం వస్తే రాత్రి పగలు తేడా లేకుండా కంటికి రెప్పలా కాపాడుకుంటాడు. అలా ప్రతి గదిలోకి తిరిగి భోజనాశాలలోకి వెళ్లి అందరూ పలహారం తీసుకునే వరకు అక్కడే కూర్చుంటాడు. ...

నాన్న నా కంటే ఎప్పుడు అదృష్టవంతుడే

ఉదయం 9.00 అయింది. ఆ ఊర్లో రమేష్ బస్సు దిగి సరాసరి ఇంటికి నడుచుకుంటూ వచ్చి గుమ్మoల్లోకి అడుగు పెట్టేసరికి అరుగు మీద రమేష్ తండ్రి చలపతిరావు వాలుకుర్చీలో పడుకుని పక్కనే కూర్చున్న ఊరి వాళ్ళతో కబుర్లు చెప్పుకుంటూ ఆనందంగా నవ్వుకుంటున్నారు.  " నాన్న ఎలా ఉన్నారని పలకరించే సరికి మీ నాన్నగారికి ఏవండీ చాలా మంచి వ్యక్తి ఉన్న రోజు ఒకలాగే ఉన్నాడు లేని రోజు ఒకలాగే ఉన్నాడు అందరూ కావాలనుకునే వ్యక్తి. అందరి క్షేమం కోరే వ్యక్తి అంటూ అక్కడ కూర్చున్న జనం అంటుంటే ఒక్కసారి గర్వంగా అనిపించింది రమేష్ కి " నువ్వేమిటిరా అలా చిక్కిపోయావ్ ! ఆఫీసులో అంతా బాగానే ఉందా! పిల్లలు కోడలు అంతా క్షేమమేనా అంటూ ప్రశ్నలు కురిపించే నాన్నకు సమాధానం చెప్పి ఎదురుపడిన అమ్మ సీతమ్మని పలకరించి ఇంటి లోపలికి అడుగు పెట్టాడు రమేష్. రమేషు సాఫ్ట్వేర్ ఉద్యోగిగా హైదరాబాదులో పనిచేస్తుంటాడు. కూకట్పల్లి హౌసింగ్ బోర్డ్ కాలనీలో ఒక ఇల్లు కొనుక్కుని భార్య ఇద్దరు పిల్లలతో కాలక్షేపం చేస్తూ ఉంటాడు. ఉదయం 9 గంటలకు ఆఫీసుకు బయలుదేరి రాత్రి మళ్ళీ 10 గంటలకి ఇంటికి చేరుతాడు. రమేష్ కి ఇద్దరు పిల్లలు. పెద్దవాడు పేరు చలపతి. చిన్న దాని పేరు సీత. ఇ...

స్పూర్తి

ఏ క్షణం ఈ భూమి మీద పడ్డానో అప్పటి నుంచి నడకవచ్చి నాలుగు వీధులు తిరిగే వరకు అమ్మ తిన్నా తినకపోయినా ఒడిలో పడుకోబెట్టుకుని జుట్టు నిమురుతూ నా ఆకలి తీర్చేది. నడకవచ్చి నాలుగు వీధులు తిరిగే వయసు వచ్చిన తర్వాత కుండలో వండిన నాలుగు మెతుకులు నాకూ వాటా పెట్టి అమ్మ పస్తులు ఉండేది. ఎందుకంటే నాతో పాటు నాలుగు మెతుకులు పంచుకునేందుకు మరో ఇద్దరు మొత్తం ముగ్గురం. మాతో పాటు అమ్మానాన్న.   ఎన్నోసార్లు అమ్మానాన్న కుండలోని మంచినీళ్ళతో కాలం గడిపేవారో. ఆకలి గురించి ఆలోచించే సమయం కానీ తీరిక గాని ఆ దంపతులకు లేవు. తెల్లవారి లేస్తే తట్టబట్ట సర్దుకుని పొలం గట్టుకు చేరకపోతే మర్నాడు మా ఇంట్లో పొయ్యిలోంచి పిల్లి లేచేది కాదు. కాలచక్రాన్ని ఎవరు ఆపలేం. తిరిగే కాలం నాకు 10 సంవత్సరాల వయసుని మా ఇంటి పరిస్థితిని అదే సమయంలో మా ఊరిలో ఉండే పెద్ద మేడలో ఉన్న నా వయసు వాళ్ల నిత్య కృత్యాన్ని గమనించుకునే జ్ఞానం కలిగించింది. కాలం అంటే అందరూ భయపడతారు. కానీ నాకు చాలా ఇష్టం. ఎందుకంటే మా కున్న పరిస్థితిని దాటడానికి నా బాధ్యతను గుర్తుచేసింది. అంటే ఒకటి మా పేదరికం రెండోది నా చదువు .  చదువు నాకు అందని ద్రాక్ష . అందనిద...

మనవరాలు

అసలు కన్న వడ్డీ ముద్దు  జనుల అనుభవం నుంచి వచ్చిన సామెత పాతికేళ్లు పెంచి పోషించిన అనుబంధం. నా రక్తం పంచుకు పుట్టిన కన్నపేగుతో బంధం. కన్న పేగుతో అనుబంధం సహజమే పట్టుమని పది నెలలు కూడా లేని చంటి దానితో  అంతకుమించిన అనుబంధం. తాత తన తరం కోరుకుంటాడు  తరం తోటే తాత తరిస్తాడు. తరం కోసమే తాత కలవరించి పోతాడు. కన్నపేగు బిడ్డకు జన్మనిస్తే కన్నుల పంట కదా. తాతకి. వయసు మీరిన తాతకు చంటిది కదా వరాల మూట వరాలిచ్చే వారిని దేవుడు అంటారు అందుకే పిల్లలు దేవుడు సమానం. ఆ వరాల మూట దేవుడిలా ప్రత్యక్షమౌతుంది. పట్టుమని పది రోజులు పండగలా జరిగిపోతుంది. ముద్దు ముద్దు మాటలతో మురిపిస్తుంది. ఆటపాటలతో అలరిస్తుంది. నడక రాలేదు నాలుగు మూలలకి పోతుంది.  కనిపించిన వన్నీ నోటి పరం. అదే నిత్యం తాతకు భయం. పాటలంటే ప్రాణం. టక్కున చూపంతా ఆ వైపే. రక్తంలోనే ఉంది రాగం. అందుకే పాట అంటే అభిమానం. అమృతం అక్కర్లేదు అమ్మపాలు వేళకు ఇస్తే చాలు. బొమ్మలతో ఆడుకుంటుంది అమ్మ పక్కన లేకపోతే ఆ బొమ్మ బోరు మంటుంది. మాటలు రాలేదు నోటి నుండి విచిత్ర శబ్దాలు ఆ శబ్దాలు లోనే కోటి అర్థాలు. అర్ధాలు అన్నీ అమ్మకే అవగతం. బిడ్డ భాష అమ్మకే అర్థ...

బాల్యం

చిత్రం
బాల్యమే కదా బంగారు అనుభవం అనుభవాలజ్ఞాపకాలు తలుచుకుంటే కలుగు ఆనందం. అంతరార్ధం తెలియదు అమ్మ జోలపాట బిడ్డకు ఆనందo ఆకలి అంటే తెలీదు బిడ్డ ఏడుపే అమ్మకు సంకేతం. కొండంత లోకం చూపిస్తూ పెట్టే గోరుముద్ద చిన్ని బొజ్జ కు శ్రీరామరక్ష . అనుబంధాల గురించి తెలియదు అమ్మమ్మ చేతుల్లోనే పెరుగుతుంది బాల్యమంతా. అమ్మమ్మ అనుభవమే కదా బిడ్డకు ఆరోగ్య రక్ష. బంధువులంతా చూపే గారాబం బతుకంతా తీయని జ్ఞాపకం. నాన్న చూపే మార్గం బిడ్డ భవిష్యత్తుకు అదే స్వర్గ సోపానం. బాల్యం అంటే రంగురంగుల అనుభూతి. గాలి ఉన్న చక్రo సైకిల్ కి ప్రాణం. తుసుమన్న చక్రం ఆట వస్తువు పండుగాడికి. వీధులన్నీ చక్కర్లు కొట్టే ఆట  బాల్యపు బంగారు ఆట పడుతూ లేస్తూ పెడల్ మీద సైకిల్ నేర్చుకోవడం. బుడ్డి దానికి ఎవరెస్టు శిఖరం ఎక్కినంత ఆనందం. కిందపడిన లేవడం అక్కడి నుంచే ఆరంభం. ఒంటి మీద ఉన్న గాయపు మచ్చలు  బాల్యపు సాహస కార్యాలు అన్నింటికీ చిహ్నం. అమ్మకి పచారీ కొట్టు నుంచి సామాను తేవడానికి సాయం. సాయం అడిగిన వారికి సహాయం చేయడం అక్కడినుంచే శ్రీకారం. జిమ్ కి వెళ్ళక్కరలేదు ఝామ్మంటూ సైకిల్ తొక్కే చాలు. చక్కటి వ్యాయామం.   బాల్యం అంటే ఒక తియ్యని జ్ఞాపకం. జ్ఞ...

ఆఖరి కప్పు

ఆఖరి కప్పు.  ఇవాళ నిన్న కాదు సుమారు యాభై సంవత్సరాల నుంచి పరిచయం. ఉదయం లేస్తూనే దంత దావనం చేసుకున్న వెంటనే ముందుగా నన్ను పలకరించేది, నేను పలవరించేది , వంటిల్లువైపు ఆశగా చూసేది, పది నిమిషాలు ఆలస్యం అయితే బుర్ర పనిచేయన ట్లుగా తయారుచేసింది , దానికి మేము బానిస అయ్యింది ఆ కాఫీ మహాతల్లికి.  పదేళ్లు వయసు వచ్చేవరకు అమ్మ పాలు, గుమ్మ పాలు తాగి పెరిగిన ఈ శరీరం ఇంట్లో నాకంటే అందరూ పెద్దవాళ్ళు పెద్దపెద్ద గ్లాసులతో అదేదో కొత్త రంగులో ఉండి ఆప్యాయంగా ఉదయం రెండు మూడు సార్లు తాగే ఆ ద్రవాన్ని చూసి అంతవరకు పాల రుచి తప్ప మరొక రుచి ఎరగని నేను కొత్త రుచి కోసం పేచీ పెట్టి రుచి చూసిన రోజు నుంచి సుమారు నెలరోజుల క్రితం వరకు అది నాకు ఆప్తురాలు అయిపోయింది.  నిజానికి ఈ అలవాటును పెద్దవాళ్ళు ఎవరు చెయ్యి పట్టుకుని అలవాటు చేయలేదు. ఇంట్లో అందరూ తాగుతుంటే నేను కూడా తాగాలని కోరిక పుట్టి అలవాటుగా మార్చుకున్నది.  మాది ఉమ్మడి కుటుంబం. పిల్లలు పెద్దలు కలిసి ఇరవై మందిపైగా. అందులో ఒకరిద్దరు తప్పితే అందరూ కాఫీ తాగేవాళ్లే. ఇది కాకుండా పరిచారిక జనం.  తెల్లవారుజామున నాలుగు గంటలకు కట్టెల పొయ్యి వెలిగి...

యోగా ఒక యోగం

"మనిషి ఆరోగ్యంగా ఉంటేనే జీవిత లక్ష్యాల వైపు కదలగలడు" అనే మాటను ఎప్పటికీ మర్చిపోలేం. శరీరాన్ని మాత్రమే కాదు, మనస్సును, ప్రాణశక్తిని, ఆత్మను కూడా పరిపక్వత దిశగా తీసుకెళ్లే మార్గమే యోగా. ఇది వ్యాయామం కాదు – జీవన శైలి. ఒక పరిశుద్ధ భారతీయ  సంప్రదాయం. యోగం – మూలాలు, మార్గాలు "యోగ" అనే పదం సంస్కృతంలో "యుజ్" అనే ధాతువు నుంచి పుట్టింది. దానికి అర్థం – "ఒక్కటిపరచడం", అంటే శరీర–మనస్సు–ఆత్మ సమన్వయం. పతంజలి మహర్షి చాటిన అష్టాంగయోగం – యమ, నియమ, ఆసన, ప్రాణాయామ, ప్రత్యాహార, ధారణ, ధ్యానం, సమాధి – యోగ సాధనకు మూలస్థంభాలు. ఇవి వ్యాయామపు క్రమాలుగా కాకుండా, మనిషి వ్యక్తిత్వాన్ని తీర్చిదిద్దే మెట్లు. యోగ విభాగాలు (Types of Yoga) భగవద్గీత, ఉపనిషత్తులు, పతంజలి యోగసూత్రాలు మొదలైన గ్రంథాలలో యోగాన్ని వివిధ మార్గాలుగా వివరించారు: 1. రాజయోగం – ధ్యానం (meditation) ద్వారా మనస్సును నియంత్రించడం. పతంజలి యోగసూత్రాల్లో ఇది విపులంగా వివరించబడింది. అష్టాంగ యోగం: యమ, నియమ, ఆసన, ప్రాణాయామ, ప్రత్యాహార, ధారణ, ధ్యానం, సమాధి. 2. భక్తి యోగం – భగవంతునిపై ప్రేమ, భక్తి ద్వారా ఉద్ధరణ. త్యాగభావం...

చేతి వ్రాత

" ఏవండీ ఆ గూట్లో ఉన్న డైరీలు దుమ్ము కొట్టుకు పోతున్నాయి. బయట పడేస్తాను. ప్రతిసారి దులుపుకోవడం కష్టంగా ఉంది అంది సుధాకర్ భార్య రమ్య ఇల్లు దులుపుతూ. " నేను వాటిని ప్రతి ఆదివారం చదువుకుంటున్నాను గా! ఎందుకు పడేయడం? నీకు అంత కష్టంగా ఉంటే నేను దుమ్ము దులుపుకుంటాను. నువ్వు అక్కడ వదిలేసేయ్ అన్నాడు కోపంగా సుధాకర్.  " ప్రతిసారి ఇదే మాట చెబుతున్నారు. ఒకసారి కూడా దులిపిన పాపాన పోలేదు అoది రమ్య. " సరేలే అలా వదిలేసేయ్. తర్వాత చూద్దాం అన్నాడు చిరాకుగా సుధాకర్ .రమ్య ఏమీ చేయలేక విసురుగా వంటింట్లోకి వెళ్లిపోయింది. " ఏమిటో రమ్య అర్థం చేసుకోదు. ఎన్నో ఏళ్ల నుంచి ప్రాణప్రదంగా దాచుకున్న డైరీ లని పడేస్తాను అంటుంది ఏమిటి ? దాని విలువ తనకేం తెలుసు! కొన్ని కోట్లు ఖర్చుపెట్టిన అలాంటి వాటిని మళ్లీ తీసుకురాలేము సుధాకర్ అనుకుంటూ ఒకసారి గతంలోకి వెళ్లిపోయాడు.  రామయ్య రవణమ్మల ఏకైక పుత్రుడు సుధాకర్. రామయ్య ఒక చిన్న రైతు. రవణమ్మ అప్పటి రోజుల్లో ఎస్.ఎస్.ఎల్.సి పాసయ్యి టీచర్ గా పనిచేస్తూ ఉండేది . వాళ్ళిద్దరు కాపురం ఆ పల్లెటూర్లో ఒక మూడు గదులు ఉన్న పాడుబడిన బంగాళా పెంకుల కొంప.   లేక లేక పు...

ఒక సూర్యోదయం_ గోదావరి తీరం

ప్రతి ఉదయం ఒక కొత్త ఆశ. ఒక కొత్త ఊపిరి. కొత్త ఆశయాలు కొత్త కోరికలు, ప్రారంభమవుతాయి.అది ఏ కాలం అయినా సూర్యుడు తూర్పు కొండల పైనుంచి తళతళలాడుతూ ఉదయిస్తాడు. ఆరు నూరైనా తన డ్యూటీని మరిచిపోకుండా చేస్తాడు. అది మనం జీవితం మీద నమ్మకాన్ని నింపుకునే క్షణం. ఉదయిస్తున్న సూర్యుని అరుగు మీద కూర్చుని చూసిన చాలా ఆనందంగా ఉంటుంది. కానీ ఆ క్షణం గోదావరి తీరంలో ఎలా ఉంటుందో చెప్పడానికి పదాలు చాలవు. కనులు చూసే దృశ్యం, మనసు తేలికపడే అనుభూతి, శ్వాసలో పరిమళించే తడి నేల వాసన – ఇవన్నీ కలిసే గోదావరి ఒడ్డున ఒక సూర్యోదయం. " ఉదయిస్తున్న సూర్యుడు ఉల్లి పువ్వు ఛాయ అన్నట్టు ఉదయిస్తున్న సూర్యుడు లేలేత కిరణాలు గోదావరి నది నీటి మీద పడిన దృశ్యం చూడడానికి కన్నుల ముచ్చటగా ఉంటుంది. ప్రవహిస్తున్న గోదావరి నదితో పాటు కిరణాలు కూడా ప్రయాణం చేస్తున్నట్లు అనిపిస్తుంది. ఈ ఆనందం ,ఈ అనుభూతి కూడా మనం స్వయంగా చూస్తేనే తెలుస్తుంది.  సూర్యుడుతోపాటుగా నిద్ర లేచి పశువులను తోలుకుంటూ పొలం వెళ్లే రైతులు, సైకిల్ మీద లుంగీ పంచ కట్టుకుని నోట్లో చుట్ట పెట్టుకుని సైకిల్ కి పాల తప్పేలా తగిలించుకుని పొలం వెళ్లే పెద్ద రైతు గోదావరి గట్టుమీద ప్రత...

ఉన్న ఊరు

రాత్రంతా ఆలోచనలతో నిద్ర పట్టలేదు వెంకన్న మాస్టారికి పుట్టి పెరిగిన ఊరు .టీచర్ గా పనిచేసిన ఆ ఊరు కదలకుండా ఎంత దూరమైనా ఉద్యోగం చేసి సాయంకాలానికి ఇంటికి చేరే వారు. ఆ ఊరు అంటే ఆయనకు అంత ప్రేమ. తండ్రిగారి కట్టిన ఇల్లు అంటే ఎనలేని అభిమానం. ఇద్దరు మగ పిల్లల్ని హాస్టల్లో పెట్టి చదివించేడే తప్ప ఆ ఊరు వదిలి పోలేదు. ముప్పై సంవత్సరములు టీచర్ గా పనిచేసి రేపు పదవి విరమణ చేయబోతున్నాడు. ముందుగానే పిల్లలు ఇద్దరు చెప్పారు. రిటైర్మెంట్ అయిన వెంటనే నువ్వు అమ్మ మా దగ్గరకు వచ్చేయండి. మీకు వయసు మీరి పోతోంది. ఇక ఇక్కడ ఉండలేరు. ఇల్లు వాకిలి పొలం పుట్రా అన్ని అమ్మేసి వెళ్ళిపోదాం అంటూ పిల్లలు ఒకటే గోల.  ఆ సమయం ఇప్పుడు వచ్చేసింది. రేపు మాపో పిల్లలు వచ్చి మళ్ళీ పట్టుబడతారు. ఇంతవరకు ఎటు నిర్ణయం చెప్పలేదు. ఊరు వదిలి వెళ్ళిపోవడం ఎలాగా అలా ఆలోచిస్తూ ఎప్పటికో నిద్రలోకి జారుకుని తెల్లవారి ఆలస్యంగా లేచాడు. తెల్లవారి లేచింది మొదలు యాంత్రికంగా పనులు చేస్తున్నాడు తప్ప ఆలోచనలు మళ్ళీ చుట్టుముట్టా యి. పొలం పొట్రా ఇల్లు అన్ని అమ్మేస్తాం అది పెద్ద పనేం కాదు. తట్టా బట్టా సర్దుకుని వెళ్ళిపోతాం. కానీ అక్కడికి వెళ్లిన తర్వాత ...

బరువు భాధ్యత

చిత్రం
కడుపు కోసమే కదా కడలంతా బరువు లాగేది బరువులు తోనే సమతుల్యంగా బతుకుబండి మోసేది  ఏ బరువు గతి తప్పిన యజమానికి చెల్లించాలి మూల్యo.  గమ్యం చేరే వరకు బరువులతోనే సాగుతోంది జీవి  ప్రయాణం.  ఆ బరువుల మోతల వెనుక గూడులో ఉన్నదో  బలమైన బాధ్యత. బాధ్యత అంటేనే బరువు బరువు అంటేనే బాధ్యత. ఇన్ని బరువులు మోసిన బక్కచిక్కి ఉంటోంది ఆ ప్రాణం. కారే చెమట ఎదురు గాలులతో మటుమాయం. మాడుతున్న డొక్క ,చుర్రుమనిపించే సూరీడు తల నుండి పాదాల వరకు రక్షణ లేని శరీరo. అయినా అలుపెరగకుండా సాగుతోందా పయనం తలపులన్నీ తలుపులు లేని గూడులో ఉన్న గువ్వల గమనం.  ఆ గువ్వల బువ్వ కోసమే ఆ బడుగు జీవి మథనం. ఎప్పుడు మారుతుందో బక్క జీవి దైనందిన జీవితం. ధనిక పేద అనే తేడా లేని సమ సమాజ నిర్మాణం. రచన మధునాపంతుల చిట్టి వెంకట సుబ్బారావు           కాకినాడ 9491792279

పావురం కోసం ప్రాణ త్యాగం

ప్రతిరోజు మనం దానధర్మాలు అనే పదజాలాన్నిచాలా సార్లు వింటూ ఉంటాం. ఈ రెండు వేరువేరు పదాలైనప్పటికీ మన జీవితాలతో అవి పరస్పరంగా కలిసిపోయాయి. దానం అంటే మన దగ్గరున్న దానిని అవసరమైన వారికి ఇవ్వడం. ఈ దానం అనేది ధన రూపంలో గానీ వస్తు రూపంలో కానీ వస్త్ర రూపంలో గాని చెయ్యవచ్చు . ధర్మం అంటే మంచి పనులు చేయడం. మన ధర్మాన్ని పాటించడం. ధర్మం అంటే మన పాత్రను నిస్వార్ధంగా, న్యాయంగా పోషించడం అని అర్థం భారతదేశంలో అనేకమంది దానగుణం కలిగిన వాళ్లు అన్నారు. కానీ ఇప్పటికీ ఎప్పటికీ మనం చెప్పుకునే వాళ్ళు ఒకరు కుంతీదేవి కుమారుడైన కర్ణుడు, రెండవది శిబి చక్రవర్తి.  అయితే శిబి చక్రవర్తి గొప్ప దాత. దయాగుణం గల చక్రవర్తి. అతను ఒకసారి యజ్ఞం చేస్తూ ఉంటాడు. ఈ యజ్ఞానికి అనేకమంది చక్రవర్తులు మహారాజులు మహర్షులు అతిథులుగా వస్తారు. శిబి చక్రవర్తి వారందరినీ భారీ ఎత్తున సత్కరిస్తాడు. పెద్ద ఎత్తున దానాలు చేస్తాడు. అతని త్యాగనిరతిని ఎంతోమంది కొనియాడుతారు. ఈ విషయం ఇంద్రుడు వద్దకు వెళుతుంది.  యజ్ఞశాలలో కూర్చున్న శిబి చక్రవర్తి తొడ మీద ఒక పావురం వచ్చి వాలి "మహారాజా నన్ను ఒక డేగ తరుముకుంటూ వస్తున్నది. కాబట్టి దాని నుండి నన్ను కాపా...

పాట

పాట సప్తస్వరాల మూట. మదిని దోచే పూల తోట మాటల సమాహారం పాట. రాగం తాళం పాటకి పట్టు. పల్లవే పాటకి తొలిమెట్టు చరణం కాకూడదు పాట జారుడు మెట్టు. జాతీయ గీతం తో తెల్లదొరలు తరలింపు. విప్లవ గీతంతో మన్యం దొర అదిలింపు.  దేశభక్తి గేయం తో భరతమాత దాస్య శ్రుoఖం వదిలింపు.        గేయ మైనా గీతమైనా పాటే కదా.            పరమార్థం ఒక్కటే. పరమాత్ముని ప్రార్థించేది కీర్తన త్యాగయ్య అన్నమయ్య రామదాసు పురందరదాసులదే ఈ బాట. పాటలకు వారేగా ఆదిగురువు. వారి అనుభవాల సారం మనకు భగవన్నామ సంకీర్తన సంకీర్తన తోటే భగవంతుడు వారికి ప్రత్యక్షం. ఆది నుండి ఉన్నది అప్పగింతల పాట. సుద్దులు బుద్ధులు సుదతికి నేర్పేదీ పాట. ఆడపిల్ల అత్తవారింటికి అందం పాటతో నడక నేర్పింది పేగుబంధం. అంతరార్థం తో హత్తుకుపోయింది ఆమె బంధం. ప్రేయసిని పరవశంగా పలకరించేది ఎంకి పాట నండూరి వారే దానికి శ్రీకారం.  ఎంకిపాటగా అందలం. వెల్లువగా వచ్చిన విమర్శలు దీనికి అలంకారం.    శ్రమను మరిపించే దే పాట.   శ్రమజీవుల నోటి నుండి అలవోకగా వచ్చింది కలుపు పాట. పంట కోతలలో వచ్చే ఆనందం కోతల పాట. ఏమి చెప్ప...

స్వాతంత్ర సమరం

వ్యాపారం కోసం వచ్చి వ్యవహారం నడిపి దేశఅనైక్యత చూసి కోటలో పాగా వేసి భారతావని ఆక్రమించింది తెల్లదొరతనం. స్టీమరు ఎక్కి వచ్చి సిసింద్రీ గా మారి రాజుల మధ్య అగ్ని రగిలించింది ఆంగ్లేయం. భారతావని అంతా బానిసత్వ భయం. పచ్చటి భారతావని పరాధీన పరం. పరాధీన ఇక్కట్లు పరమాత్మునికే తెలుసు. రోజుకో దొర భారతావని ఏలుబడి . మన సంపద అంతా స్టీమర్ తో ఎగుమతి. తట్టుకోలేకపోయింది భారతావని యువతరం. ఎలుగెత్తి పాడింది వందేమాతరం. గళమెత్తి అరిచింది విప్లవ గీతం. అజాదు హిందు ఫౌజు సుభాష్చంద్రబోస్ ఆయుధం. రక్తం తోటే దాస్య విముక్తి అదే వారి నినాదం. క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో రహస్య రేడియో ఏర్పాటు. సావిత్రిబాయి పూలే సమాచార ప్రసార సహాయం. ఎన్నటికీ మరువలేము ఆమె భారతావనికి చేసిన సాయం. ప్రతిఫలంగా చెయ్యాలి నిత్యం ఒక నమస్కారం. ఉక్కుమనిషి పటేల్ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం. ఆయన ధీరత్వం మే మన యువతకు కు ఆదర్శం. యువత మనసు ఉక్కులా ఉండాలని ఆశీర్వదిద్దాం. ధీరవనిత లక్ష్మీబాయి తొలి భారత సంగ్రామం. పరదేశీయులపై చేసింది మన వనిత యుద్ధం.    మన వనితలకు ఆమె ఆదర్శం. మంగళ పాండే సిపాయిల తిరుగుబాటుకే అంకితం యోధానుయోధులు సాధించింది ఈ స్వతంత్రం. వారి గాధలే...

మాయ

చిత్రం
భువనమంతా నోటిలో చూపించే బాలకృష్ణుడు బిడ్డగా ఒడిలో చేరితే ముద్దు మురిపం చేయకుండా తరిమి తరిమి కొట్టే తల్లికి తెలియలేదు విష్ణుమాయ. తల్లి రూపంలో వచ్చిన రక్కసి పూతన రక్తం పీల్చి హతమార్చిన బాలకృష్ణుడి మాయ . అల్లరి ఆగడాలు భరించలేక రోలుకి బందీ చేయబడిన లోకేశ్వరుడు గంధర్వులను బంధ విముక్తులను చేసిన  అల్లరి కృష్ణుడు మాయ. కాళింది మడుగులో కాళీయుడు పై నృత్యం చేసిన తాండవ కృష్ణుడు మాయ. వేణు గానముతో మంత్రముగ్ధులను చేసిన వేణుగోపాలుడి మాయ. చిటికెన వేలితో గిరిని ఎత్తి ప్రళయకాలంలో  రేపల్లె వాసులను కాపాడిన గిరిధరుడి మాయ. గురుపుత్రుని బతికించి గురుదక్షిణగా సమర్పించిన శిష్యుడు మాయ. వస్త్రాపహరణ సమయంలో ఎలుగెత్తి పిలిచిన ద్రౌపదిని అవసరమైనది ఇచ్చి కాపాడిన కృష్ణ మాయ. ఉపనిషత్తుల సారాంశం గీతగా బోధించి అర్జునుడిని యుద్ధోన్ముఖుని చేసిన గీతా కృష్ణుడి మాయ. దేవాది దేవుడి తల్లి కే సాధ్యం కాలేదు విష్ణు మాయ ని తెలుసుకోవడం. అజ్ఞానాంధకారంలో ఉన్న మానవులకు ఎలా తెలుస్తుంది భగవంతుడి మాయ. జరిగిన ప్రతి సంఘటన కనపడని భగవంతుడు మాయ. మౌనంగా కర్మసిద్ధాంతాన్ని నమ్మడమే మానవుల కర్తవ్యం. రచన మధునాపంతుల చిట్టి వెంకట సుబ్బారావు....

పల్లె

ఎటు పోతుంది పల్లె గమనం. మానవ శక్తి మీద లేదు నమ్మకం యంత్ర శక్తి మీదే సదా ఆధారం. మనిషినే నమ్మలేని సమాజం. పల్లె అంతా పట్టణంలో కాపురం. పట్టెడు అన్నం పెట్టే పంటపొలాలే పరదాలు కట్టిన రెండు అంతస్తుల భవంతులు. ఎక్కడుంటాయి పంట గింజలు. ఎలా బతుకుతాయి పక్షి జాతులు. గదులన్ని కంపెనీ సంచులతో బియ్యం. గాదులన్నీ మాసిన బట్టల కంపు. గుమ్మ పాలు తాగే రైతుకు బొమ్మ పాలే గతి. పశువులు కొట్టాలన్ని పాత సామాన్లుకి ఆతిథ్యం. మురికిపట్టిన లేగ దూడల మువ్వల గంటలు. మాయమైన మైసూర్ ఎడ్లు పరుగులు.  తుమ్మ నాగళ్ళు చూరు కింద చేరే నాగలి చెక్కే వీరన్న బతుకు గుడిమెట్ల పాలు. వరి దుబ్బు పీకలన్ని యంత్రమే నరికే కొడవలి కోత మరిచి పాత ఇనప ముక్కగా మారే. చెవులు కుట్టే చలమయ్య చెన్నై పట్నం జేరే. కుట్లు లేక చంటి దాని చెవులు బోసి పోయే. గుడ్డ తడిపి కుట్టే దర్జీ గూడూరు పోయే రెడీగా దొరికే madelu వుతుకులో వెలవెలపోయే వృద్ధ దంపతుల గూడు వెల్లలేక మాసిపోయే. ఎల్లలు దాటి వెళ్లలేక గూడులోనే గువ్వలు మగ్గిపోయే. ఆదరణ ఆప్యాయతలకు పెట్టింది పేరు పల్లెటూరు. పల్లె జనం నోరు మరచి చరవాణిలో పలకరించే. గుడిగంటలు దూరమయ్యే సెల్లు గంటలుతో పల్లె అంత  మ్రోగే. విస్...

రేపు అన్న రోజు ఒక భ్రమ మాత్రమే!

పూర్వకాలం లో రేపు అనే రోజు మీద ఎన్నో ఆశలు ఉండేవి. భవిష్యత్తు బంగారంలా ఉండాలని ఎన్నో ప్రణాళికలు . వేసుకుంటాం. కడుపు కట్టుకొని ప్రస్తుతం జీవితం అనుభవించకుండా సొమ్ములు మదుపు చేస్తాం. చేతికి అంటిన మెతుకు కూడా విదల్చకుండా పక్కవాడు పడుతున్న బాధలు పట్టించుకోకుండా మనం స్వార్థంతో జీవితం గడుపుతాము. పక్కవారితో మనస్ఫూర్తిగా మాట్లాడం. నవ్వుతూ పలకరించo. మనం అందర కంటే తెలివైన వాళ్ళమని మనల్ని మించిన వాళ్లు లేరని బరువుగా ఉన్న జేబు మన చేత అలా ప్రవర్తింపజేస్తుంది. మన పిల్లలు మన సంసారం అని గిరి గిసుకుని బతుకుతాం.   కానీ రేపు అనేది ఒక భ్రమ మాత్రమే. ఒక నమ్మకం లేని రోజు. మనం ఇన్నాళ్ళు ఒక మాయా ప్రపంచంలో బ్రతుకుతున్నాము. ఒక్కసారి వాస్తవంలోకి తొంగి చూస్తే మనల్ని మనం గట్టిగా గిల్లుకుంటే అసలు నిజం మనకే తెలుస్తుంది. ఇటీవల జరుగుతున్న సంఘటనలు చూస్తుంటే అనిశ్చితమైన జీవితo లో రేపనే రోజు మీద ఆశ పెట్టుకోవడం ఎంతవరకు నిజం అనేది అనిపిస్తుంది. వాస్తవంలో ఏది జరిగితే అదే.  భవిష్యత్తు గురించి ఎవరు ఇవ్వగలరు హామీ. ఏది మన చేతుల్లో ఉండదు. ఏ సమయానికి ఏది జరగాలి అది జరిగిపోతూ ఉంటుంది. దీని కోసం ఇన్ని ప్రయాసల అవసర...

యువతరం

    ఏ చరిత్ర చూసినా ఏమున్నది గర్వకారణం.      యువతరం జీవితమంతా online వశం        అదే వారి కైలాసం.        అదే వారి పరవశం.     బొందితో కైలాసం ఆనాటి మాట.     బొందు లాగు మన యువతకి వరాల మూట.     కరోనా పుణ్యమా అని work from హో మ్.     సూటు బూటు మడత పెట్టి చేర్చారు రూమ్.       టేబుల్ మీది వెంకన్న బాబు బొమ్మ చేరింది గూట్లో.       Laptop లో దర్శన మిచ్చింది తన హీరో బొమ్మ        వాల్ పేపర్ గా.           గళ్ళ బనీను, బొందు లాగు, ఇయర్ ఫోన్స్,        లాప్ టాప్, సెల్ ఫోన్ ,ఇదే మన వాడి అవతారం.        ప్రపంచం తో సంబంధం లేని అంతర్జాల ఉద్యోగం.        చిన్న పెద్ద తేడా తెలియక అమ్మ ,నాన్నఅయోమయం.      ఎప్పుడు నెట్లో మీటింగులు బ్రౌజింగ్లు సెర్చింగ్ లు     నట్టింట్లో ఏమి జరుగుతుందో తెలియని యువకులు.           టొమాటో బాత...