సహనం

 సహనం 

సాయంత్రం ఎనిమిది గంటలు అయింది . 

కార్తీక్ ఇంకా రావట్లేదు ఏమిటి. 

 ఈపాటికి రోజువచ్చేసేవాడు ఏమైంది అబ్బా అనుకుంటూ ఇంజనీరింగ్ చదువుతున్న పిల్లవాడి కోసం కాలుకాలిన పిల్లిలా గేటు దగ్గర నుంచి ఇంట్లోకి తిరుగుతోంది రమ.

 ఫోన్ చేద్దామంటే ఫోన్ స్విచాఫ్ చేసి ఉంది. ఏమైంది

 అబ్బా అని ఆందోళన పడుతూ అరుగు మీద కూర్చుంది.

  ఇంతలో చేతిలో ఉన్న సెల్ ఫోన్ రింగ్ అయింది. ఏదో 

 తెలియని నెంబరు అయినా ఫోన్ తీసిన వెంటనే హలో అని  

  వినిపించింది కార్తీక్ గొంతు. ఏరా ఇంకా కాలేజ్ నుంచి రాలేదు

  అంటూ గట్టిగా అరిచింది రమ. లేదమ్మా ఇవాళ కాలేజీలో   

  క్యాంపస్ ఇంటర్వ్యూలు ఉన్నాయి అని చెప్పాను కదా

 నువ్వు మర్చిపోతున్నావు ఈ మధ్యన కరోనా వచ్చిన తర్వాత అంటూ అమ్మ నీకో గుడ్ న్యూస్ నేను జెపి మార్గాన్ కంపెనీలో సెలెక్ట్ అయ్యాను. సంవత్సరానికి 20లక్షల ప్యాకేజీ అని ఆనందంగా చెప్పాడు కార్తీక్. ఒక్కసారి గుండెల్లో దుఃఖం పొంగు కొచ్చింది రమకి. ఇన్నాళ్ళకి దేవుడు కరుణించాడు. తమ కష్టాలు గట్టెక్కపోతున్నాయి అంటూ ఆనందంగా దేవుడి పటoముందు రెండు చేతులు జోడించి నమస్కారం చేసుకుంది.

ఎవరికైనా సహనం ఉంటే కష్టాలు అనేవి అవే పారిపోతాయని అంటారు. ఓర్చినమ్మకు తేటనీరు అని కూడా అంటారు. చిన్న వయసులోనే పెళ్లి చేసుకుని ఎన్నో కోరికలతో అత్తవారింట్లోకి అడుగు పెట్టింది రమ.

 భర్త ఏమి పెద్ద అందగాడు కాదు. చదువుకున్నవాడు కాదు. ఏదో కన్స్ట్రక్షన్ కంపెనీలో పని చేస్తున్నాడు. రమ మావగారు గవర్నమెంట్ టీచర్ గా పని చేస్తున్నారు. తల్లిదండ్రులకు ఒక్కడే కొడుకు కొద్దో గొప్పో ఆస్తి ఉంది అంటూ పెళ్లి పెద్దలు చెప్పిన మాటలు నమ్మి రమకి అంగరంగ వైభవంగా పెళ్లి చేశాడు తండ్రి రామారావు. రమ కూడా పదో తరగతి వరకు చదివి డ్రాయింగ్ పరీక్షలన్నీ పాస్ అయింది. పుట్టింట్లో ఎంతో గారాబంగా పెరిగిన రమకి ఇక్కడ పరిస్థితి భిన్నంగా ఉంది.

 ఉదయం ఎనిమిది గంటలకు వెళ్ళిపోయిన భర్త రాత్రి 10 గంటలకు ఇంటికి చేరేవాడు. భార్య మీద ప్రేమ ఉందో లేదో తెలియదు గాని ఆ సమయంలో తనకి కావలసింది మాత్రం అందుకునేవాడు భార్య దగ్గర నుంచి. ఒక మాట లేదు సినిమా లేదు షికార్ లేదు. ఆదివారం కూడా పని ఉందని చెప్పి ఆఫీస్ కి వెళ్ళిపోయే వాడు. 

రమ కాపురానికి వచ్చిన తర్వాత పనిమనిషిని మాన్పించేసారు అత్తగారు. ఉండేది నలుగురు మనుషులే అయినా ఇంటి చుట్టూ పెద్ద స్థలం. రోజు వాకిలి తుడిచి ముగ్గు వేయడం పాపం రమకి చాలా కష్టంగా ఉండేది. నడుం నొప్పి వచ్చేది. 

కష్టం సుఖ o చెప్పుకుందామని భర్త పక్కకు చేరితే ఏదో గుప్పుమని వాసన వచ్చి కడుపు తిప్పేసేది. అప్పుడు అర్థమైంది రమకి ఆ ఇంటికి పనిమనిషి కావాలి కానీ తన గోడు పట్టించుకునే నాధుడు లేడని.

 చాలాసార్లు చెప్పి చూసింది భర్తకి. అయినా ఏ మార్పు కనబడలేదు.అత్తగారికి చెప్తే మగవాళ్ళు అందరూ అలాగే ఉంటారు సరిపెట్టుకోవాలి మనమే అంటూ చెప్పుకొచ్చింది. కోడలు ఎలాగ పోయినా పర్వాలేదు కొడుకు ని ఎవరైనా పల్లెత్తు మాట మాట్లాడితే పెద్ద కొట్లాటలు జరిగిపోయేవి ఇంట్లో. అలా ఎనిమిది సంవత్సరాలు గడిచాయి. మూడు ఏళ్ల తేడాతో ఇద్దరు మగ పిల్లలు పుట్టారు.  

ఒకరోజు సంక్రాంతి పండుగకు ఇద్దరు పిల్లలను తీసుకుlని పుట్టింటికి వెళ్ళిన రమకి అనుకోకుండా ఒక ప్రమాదం వచ్చి పడింది. చిన్నపిల్లలు చిన్న చిన్న పుల్ల ముక్కలతో ఆడుకుంటూ ఉండగా పాపం చిన్న కొడుకు కార్తీక్ ఎడం కంటిలో పుల్ల ముక్క గుచ్చుకుంది. ఈ విషయం తెలిసిన రమ అత్తగారు తోక తొక్కిన త్రాచు పాములా రమ మీద ఎగిరి పడింది. పుట్టింటికి వెళ్తే పిల్లల ధ్యాస ఉండదు ఎంతసేపు తల్లి కూతుర్లు కబుర్లే అంటూ నానా మాటలు మాట్లాడింది. అయినా పిల్లల్ని ఎక్కడ కట్టడి చేయగలం. అయినా వాడి కర్మ అలా ఉంది. బాధపడే యోగం ,మాట పడే సమయం , అలా అని రమ అనుకుంటూ కాకినాడలో ఉన్న డాక్టర్ గారికి చూపిస్తే ఇక్కడ నా వల్ల కాదని చెప్పి హైదరాబాదులో పెద్ద ఆసుపత్రికి వెళ్ళమని సలహా ఇచ్చారు. 

  రెండు సంవత్సరాలు పాటు వైద్యం చేయించుకోవాలని .ఒక మాదిరిగా చూపు కనపడుతుంది కానీ ప్రతి ఆరు నెలలకి చెకప్ చేయించుకోవాలి అని హైదరాబాదులోని పెద్ద కంటి ఆసుపత్రి వాళ్ళు రమకి చెప్పారు.భర్తపెద్దసంపాదనపరుడు కాదు. పైగా వైద్యానికి బోల్డంత డబ్బు ఖర్చు. ఈ డబ్బు ఎవరిస్తారు. మాకు అంత స్తోమత లేదంటూ మీరు రేపటినుండి వేరే ఉండండి అంటూ అత్తగారు తేల్చి చెప్పేశారు. 

మామగారు మౌనం కూడా అత్తగారి మాట కి ఓటేసింది. 

పెళ్ళినాడు పుట్టింటి వారి పెట్టిన నగలు అమ్మేసి పిల్లవాడికి వైద్యానికి హైదరాబాదు వెళ్లి వస్తూ కాకినాడలోనే అత్తవారింటికి దగ్గరలో మూడు గదులు అద్దెకి తీసుకుని కాలక్షేపం చేసేవారు ఆ దంపతులు. అలా రెండు సంవత్సరముల పాటు హైదరాబాద్ వెళ్లొస్తున్న ఏనాడు భర్త తోడుగా వెళ్లలేదు.పిల్లలు చదువులు వైద్యం ఇంటి ఖర్చులు భర్త సంపాదన ఏ విధంగానూ సరిపోయేది కాదు పాపం. ఏదో చేయాలి తను కూడా ఏదో సంపాదించాలి భర్తకు చేదోడువాదుడుగా ఉండాలి పిల్లల్ని బాగా చదివించుకోవాలి అనుకుంటూ నిరంతరం ఆలోచనలో ఉండిపోయేది రమ. చిన్నప్పుడు ఎప్పుడో సరదా కోసం నేర్చుకున్న సాఫ్ట్ టాయ్స్ తయారు చేయడం మొదలెట్టి పదోపరకో సంపాదించడం మొదలు పెట్టింది. 

ఒక్కోసారి హాబీగా నేర్చుకున్న ఏ పనైనా జీవితంలో ఎప్పుడో ఒకప్పుడు తోడుగా ఉంటుంది. అన్ని పనులు తెలుసుకుని ఉండడం వీలైతే నేర్చుకోవడం ఈ కాలంలో అందరికీ మంచిదే. ఇవాళ మంచిగా సాగిపోతున్న జీవితం ఒక్కొక్కసారి తిరగబడొచ్చు. అది అందరి విషయంలోనూ కాదు. కొంతమంది ఉంటారు. అప్పుడు ఆధారం కోసం ఎదురు చూస్తున్న తరుణంలో చేతిలో ఉన్న ఆయుధం గుండె ధైర్యం ఇస్తుంది. అందుకే ఆడ మగ తేడా లేకుండా అందరూ చదువుకోండి రా బాబు పనులన్నీ నేర్చుకోండి అటు పెద్ద వాళ్ళు చెప్తుంటారు. ఒకప్పుడు స్త్రీకి విద్య నేర్పించే విషయంలో చాలా అలసత్వం చూపేవారు. ఎప్పటికైనా సరే విద్యాబుద్ధులు ప్రతి ఒక్కళ్ళకి జీవితంలో ఎంతో అవసరం.

అలా దేవుడు ఒక పక్క కష్టాలు ఇచ్చిన పిల్లలు ఇద్దరికీ మంచిగా చదువులు వచ్చేవి. పిల్లలిద్దరూ ప్రతి తరగతుల్లోనూ ఫస్ట్ క్లాస్ లో పాస్ అయ్యేవారు. విద్య రావడం అనేది భగవంతుడు ఇచ్చిన వరం. మంచి బుద్ధులు నేర్పించవలసిన బాధ్యత తల్లిదండ్రుల దే. ఆ పిల్లలు కూడా గుమ్మంలోకి వచ్చిన వాళ్ళని సాదరంగా ఆహ్వానించి లోపలికి తీసుకెళ్లి కూర్చోబెట్టేవారు. తల్లి ఇంట్లో ఉన్నా లేకపోయినా మర్యాదగా చూసేవారు. ఇది కూడా దేవుడిచ్చిన వరం.ఇలా పిల్లల్ని పెంచుకుంటున్న రమకి ఈలోగా ఆ ఊరిలో ఉన్న చిన్న స్కూల్లో డ్రాయింగ్ టీచర్ గా ఉద్యోగం వచ్చింది . 

ఒకపక్క పిల్లలను చదివించుకుంటూ టీచరుగా ఉద్యోగ బాధ్యతను నిర్వహించుకుంటూ భర్తకు అన్ని సదుపాయాలు సమకూరుస్తూ సెలవు రోజుల్లో అత్తమామలికి చేదోడు వాదోడుగా ఉంటూ ఎన్ని కష్టాలు వచ్చినా మౌనంగా భరిస్తూ పిల్లలిద్దరినీ మంచి కాలేజీలో ఇంజనీరింగ్ లో జాయిన్ చేసింది రమ. మూడు గదులు ఇల్లు అయినా పనిమనిషిని పెట్టుకునే స్తోమత లేక ఇంటి పని అంతా రమ చేసుకునేది.ఈలోగా దేశమంతా కరోనా బారిన పడినట్లే రమకి కూడా కరోనా వచ్చింది. మూలిగే నక్క మీద తాటి పండులా ఉంది పరిస్థితి. ఒక్కొక్కసారి దేవుడు ఎన్ని కష్టాలు పెట్టినా అవసరమైనప్పుడు ఏదో ఒక దారి నమ్ముకున్న వాళ్లకు చూపిస్తాడు. అలా ఎవరో తెలుసున్న డాక్టర్ గారు సహాయం చేస్తే పాపం పైసా ఖర్చు లేకుండా బతికి బట్ట కట్టింది. కరోనా తగ్గింది కానీ ఒంట్లో శక్తిమటకు లేదు .ఉద్యోగం చేయలేకపోతోంది. 

పాపం ఆ పిల్లల కోసమే అలా లేని ఓపిక తెచ్చుకుని కష్టపడుతూ ఉద్యోగం చేస్తోంది రమ .పాపంఇప్పుడు రమకి ఉన్న ఆశ అంతా పిల్లల మీద. ఎప్పటికైనా పిల్లలు అంది వచ్చి తన కష్టాలు తీరుస్తారని. ఇప్పుడు కొడుకుకి ఉద్యోగం వచ్చిందనే వార్తతో కొండెక్కినంత సంతోషంగా ఉంది రమకి.

ఇంతలో వీధి గేటు చప్పుడు అయింది. కార్తీక్ సైకిల్ దిగి గేటు తీసుకుని లోపలికి వస్తూ రమ కాళ్లకు నమస్కరించి రమని గట్టిగా కౌగిలించుకున్నాడు. "కంగ్రాట్స్ రా కార్తీక్ నువ్వు ఎప్పుడు జాయిన్ అవ్వాలి. పోస్టింగ్ ఎక్కడ ?ఆర్డర్స్ ఎప్పుడు వస్తాయి? అంటూ గబగబా ప్రశ్నల మీద ప్రశ్నలు కురిపించేసింది రమ. నాకు బెంగళూరులో పోస్టింగ్ ఇచ్చారు. వచ్చేవారమే జాయిన్ అవ్వాలి. ఫ్లైట్ టికెట్ నాతోపాటు ఇంకొకరికి ఆ కంపెనీ ఇస్తుందిట.

 నాతో పాటు నీకు కూడా టిక్కెట్ రిజర్వ్ చేయిస్తాను అమ్మా అంటూ కార్తీక్ చెప్పిన మాటలు విని ఎంతో సంతోషంతో లేదురా నాన్న ని తీసుకెళ్ళు అంటూ చెప్పింది. 

ఈలోగా ఆఫీసు నుండి పెంద రాళే ఇంటికి వచ్చిన రమ భర్త సుధాకర్ వెనుక నుండి ఈ మాటలు విని కార్తీక్ నీ అభినందించి ఒరేయ్ కార్తీక్ అమ్మనే తీసుకెళ్ళు. అమ్మ రెండు రోజులు అక్కడ ఉండి నీకు రూమ్ చూసి అన్ని సర్దిపెట్టి వస్తుంది. నాకు అవన్నీ తెలియవు. అయినా అన్ని రోజులు సెలవు ఇవ్వరు నాకు అంటూ చెప్పాడు.

అయితే ఈరోజే టికెట్ల రిజర్వ్ చేస్తాను అంటూ లోపలికి వెళుతూ ఎల్లుండి మన ప్రయాణం బట్టలన్నీ సర్ధిపెట్టేయమ్మా అంటూ చెప్పాడు కార్తీక్.

రమకి కొండెక్కినంత ఆనందంగా ఉంది. ఇన్నాళ్లు పడిన కష్టాలు ఒక కొలిక్కి వచ్చే సమయం వస్తోంది. పాపం కార్తీక్ గాడికి కన్ను లేకపోయినా ఎంతో కష్టపడి చదివాడు. వాడి అదృష్టం, దేవుడు సహాయం మంచి ఉద్యోగం వచ్చింది. ఇంకేమీ ఇబ్బంది ఉండదు. అయినా ఈ కరోనా వచ్చిన తర్వాత ఆయాస o కూడా వస్తోంది. ఉద్యోగం చేయడం కూడా కష్టంగా ఉంది. ఇప్పుడు ఇంకా ఉద్యోగం చేయవలసిన అవసరం లేదు. ఒక నాలుగైదు నెలలు పోతే మంచి ఇంట్లోకి మారొచ్చు. 

తన ఆశలన్నీ తీరే సమయం కూడా వచ్చింది. మంచి ఇల్లు కట్టుకోవాలని సొంత కారులో తిరగాలని పాపం రమ ఆశ. భర్త కి కూడా ఇప్పుడిప్పుడే రమ ఏంటో తెలిసి వస్తోంది. 

మునుపటిలా ఆదివారం పూట డ్యూటీ కి వెళ్లడం లేదు. బుద్ధిగా టైంకి ఇంటికి వస్తున్నాడు. కుటుంబం కోసం ఇంత కష్టపడుతున్న రమకి చేదోడు వాదోడుగా ఉంటున్నాడు. మార్పు మానవ సహజం కదా. 

ఆ మార్పు వయసు రీత్యా రావచ్చు. చుట్టుపక్కల పని చేసే ఉద్యోగులను చూసి రావచ్చు. ఇన్నాళ్లు ఏది స్వర్గం అని అనుకున్నాడో అది నరకమని తెలిసి రావచ్చు. భార్యని ప్రేమగానే చూసుకుంటున్నాడు రమ భర్త సుధాకర్. స్థల మహత్యము కావచ్చు ఏమో ఏది చెప్పలేం. ఇంక ముందు వచ్చేది మంచి కాలమే అని కలలు కనేది రమ. రమ కు చిన్నప్పటి నుంచి విమానం ఎక్కాలని కోరిక. అది తన కొడుకు మూలాన్ని తీరబోతోంది. 

ఎంతో గర్వంగా ఉంది అనుకుంటూ చుట్టుపక్కల వాళ్ళు ఉండే వాళ్ళకి తను విమానం లో బెంగళూరు వెళుతున్నానని అందరికీ చెప్పుకుంటూ వచ్చింది ఆనందంగా.విమానంలో నుంచి కిందకు తొంగి చూస్తే కళ్ళు తిరుగుతాయి అంటారు . కార్తీక్ కూడా ఎప్పుడు ఎక్కలేదు. వాడికి విషయాలు ఏమీ తెలియవు అనుకుంటూ అస్తమాను విమానాల్లో ప్రయాణించి ఏడాది కోమారు అమెరికా వెళ్ళే ఇంటి ఓనర్ ని అడిగి అన్ని విషయాలు తెలుసుకుంది.

రేపే బెంగళూరు ప్రయాణం. తొలిరోజు రాత్రంతా నిద్ర పట్టలేదు రమకి. బెంగళూరు తీసుకెళ్లవలసిన సామాన్లు బట్టలు మందులు అన్ని ఒకటికి రెండుసార్లు చూసుకుని సర్దిపెట్టుకుంది. తెల్లవారుజాము నుంచి గుండెల్లో ఏదో గాబరా మొదలైంది. బహుశా ప్రయాణం టెన్షన్ ఏమో అని సరిపెట్టుకుంది కానీ తెల్లవారే కొద్ది గాబరా పెరిగిపోయింది . ఇంట్లో ఎవరికీ ఈ విషయం చెప్పలేదు. ఏదో తెలియని అలజడి. మంచం మీద నుంచి లేవలేని పరిస్థితి.

అతి కష్టం మీద ఫ్యామిలీ డాక్టర్ గారికి ఫోన్ చేయగలిగింది. డాక్టర్ గారు వచ్చి ఇంజక్షన్ చేసేలోపే రమ కళ్ళు కార్తీక వైపు చూస్తూ ఉండిపోయేయి. నీటి బుడగలా ప్రాణం గాల్లో కలిసిపోయింది. అనుభవజ్ఞుడైన డాక్టర్ గారికి కూడా ఇది అర్థం కాలేదు. అన్నిటికీ కారణం ఆ కంటికి కనబడని క్రిమి కరోనా అంటూ చెప్పుకొచ్చారు.

 అప్పటి రోజుల్లో ఇలాగే కరోనా వచ్చి తగ్గి సడన్ గా ప్రాణాలు కోల్పోయిన వాళ్ళు ఎందరో. విమాన యాత్ర చేద్దాం అనుకున్న రమ ని పరలోక యాత్ర చేయించాడు దేవుడు.

కాలం ఎవరి గురించి ఆగదు. ఏ సమయానికి ఏ పని చేయాలో ఆ పని చేసేస్తూనే ఉంటుంది. కాలాన్ని ఆపే శక్తి ఎవరికీ ఉంది. దాని చర్యలకు అడ్డుపెట్టే శక్తి ఒక ముక్కంటికే ఉంది. మానవులం మనకు ఏముంది. కాలాన్ని అనుసరిస్తూ పోవడం తప్పితే . కాలం బాగుండాలంటే ఏం చేయాలి ఏమో అది ఎప్పటికీ అర్థం కాని ప్రశ్న. రమ వయసులో ఉన్నప్పుడు పడవలసిన కష్టాలన్నీ నవ్వుతూ నెట్టుకొచ్చి ఇది కాల మహిమ అని సరిపెట్టుకునేది. కాస్త సేదతీరుదాము అనుకునే సమయంలోనే కాలo తనతో పాటు శాశ్వతంగా తీసుకెళ్లిపోయింది. 

తర్వాత రమ పెద్ద పిల్లవాడికి కూడా ఉద్యోగం రావడం కుటుంబo ఆర్థికంగా స్థిరపడడం ఒక దాని తర్వాత ఒకటి అన్ని ఆనందపడే విషయాలు ఆ కుటుంబం గురించి అందరూ విన్న అనుభవించే యోగం ఆ అమ్మాయికి లేదని అందరూ బాధపడ్డారు.

ఒక స్త్రీకి సహనం ఆభరణం. ఆ సహనంతోనే ఇన్ని కష్టాలను ఎదుర్కొని కుటుంబాన్ని ఒక దారిలో పెట్టి, పిల్లలకి విద్యాబుద్ధులు నేర్పించి అందరి చేత శభాష్ అనిపించుకున్న స్త్రీమూర్తులు ఈ లోకంలో ఎంతోమంది. అందరికీ వందనాలు.

రచన మధునాపంతుల చిట్టి వెంకట సుబ్బారావు

కాకినాడ 9491792279